Plein Eiland (2001-2014)
Opdrachtgever Stad Harelbeke
Locatie: plein Eiland, Harelbeke
Realisatie: 2011 – 2014
Fotografie: Hans De Pelsmacker en Filip Dujardin
Een realisatie van Hans De Pelsmacker met de bewoners van deze wijk. Het ontwerp voor dit plein is tot stand gekomen met de medewerking van de buurtbewoners en stadsverantwoordelijken. In een eerste fase bracht Hans De Pelsmacker de wijkbewoners samen en vroeg hen hun wensen voor deze publieke ruimte in hun woonwijk. Daaruit vloeiden discussies voort over veiligheid, verkeerscirculatie, parkeermogelijkheden, duurzaamheid enz. Op basis van die informatie stelde de groep een lijst van prioriteiten samen waarbij de veiligheid en een open aangename ruimte bovenaan stonden. Deze lijst vormde de basis voor het ontwerp. De wijk heet ‘het Eiland’, en al zijn de meningen over de oorsprong van deze naam uiteenlopend, het geografisch begrip eiland was een onderwerp . Hans nam een reeks scherpe luchtopnamen van het plein en de omliggende straten met huizenblokken als vertrekpunt. Wat hem opviel was de chaotische schoonheid van de woonkavels die in elkaar clusteren tot één structuur. Heel Vlaams en herkenbaar: rijwoningen met daarachter een aanbouw of veranda, met aanpalend een kot, met daar achter een lange tuin, vaak in percelen bewerkt. Met deze luchtopnamen en plattegronden gingen Hans en een groepje buurtbewoners aan de slag. Ze sneden de plattegrond van de zes woonblokken rond het plein uit en gebruikten die uitsneden om er een groep banken mee vorm te geven. De zes zitelementen geven in de juiste schaal en oriëntatie de woonblokken rondom het plein weer. Als een archipel in deze open ruimte. Harelbeke heeft een rijke muzikale traditie, daarom mocht een kiosk op dit plein niet ontbreken. De ongewone vorm van het grondvlak is een schaalweergave van de plattegrond van de volledige wijk ‘het Eiland.’ De dakconstructie is geïnspireerd op de richtingen en kruispunten van de verschillende straten. Aan de andere kant van het plein liggen enkele onbewerkte blokken natuursteen. Vier blokken liggen evenwijdig geplaatst met de richting van de vier straten die het kruispunt vormen. De bovenste blok ligt evenwijdig met het plein. Oriëntatie en positionering hebben dit ontwerp bepaald en daarom heeft dit plein een kompas. De plaatsing van de bomenrij ligt precies op de noord-zuidas en deelt het plein op in twee belevingen: een sociaal gegeven met de banken, kiosk en kaartershuis en aan de andere kant een open ruimte. Op elke bank is telkens een kunstwerk geïntegreerd dat werd ontworpen en gerealiseerd door een tiental Eilandbewoners. Samen hebben zij vanuit de plattegrond van hun woonwijk een compositie uitgewerkt in verschillende vormen en materialen zoals brons, hout, natuursteen, glas, mozaïek en keramiek. Het enthousiasme waarmee deze mensen dit hebben gerealiseerd was zeer groot. Het is niet toevallig dat dit project in 2013 werd geselecteerd en finaal de eerste prijs mocht ontvangen in een wedstrijd voor participatieprojecten die georganiseerd werd door Radio2 en de Koning Boudewijnstichting (‘Goed Gezien’). Later werd dit project opgepikt door de VRT die er een reportage voor het programma Iedereen beroemd over maakte.